«Κυριότερη πηγή εσόδων για το κράτος είναι οι φόροι, δηλαδή τα χρήματα που καταβάλλει υποχρεωτικά κάθε πολίτης στο κράτος του. Οι φόροι είναι ανάλογοι με τα εισοδήματα και την περιουσία καθενός. Δηλαδή όσο πιο πολλά εισοδήματα έχει ένας πολίτης, τόσο πιο πολύ φόρο πληρώνει. Αυτού του είδους η φορολογία ευνοεί την κοινωνική δικαιοσύνη.» Κάπως έτσι διδάσκεται το φορολογικό μας σύστημα στα παιδιά μας. Η πηγή είναι από βιβλίο του δημοτικού σχολείου. Είναι όμως πράγματι έτσι;
Αυτό είναι το πνεύμα της φορολόγησης στην Ελλάδα και όχι μόνο. Το ύψος των εισοδημάτων του καθενός στη χώρα μας καθορίζεται από τα όσα δηλώνεις. Εκ προοιμίου δηλαδή θεωρούμε ότι για να ισχύει η «κοινωνική δικαιοσύνη» πρέπει όλοι να είμαστε ειλικρινείς στις δηλώσεις μας. Τώρα το ερώτημα είναι πώς μπορεί κάθε χρόνο τα φορολογικά έσοδα της χώρας να προέρχονται σε συντριπτικό ποσοστό από τους μισθωτούς, ενώ ελεύθεροι επαγγελματίες να παρουσιάζονται σχεδόν άποροι και βιοτέχνες και βιομήχανοι να τα κουτσοβολεύουν.
Στα πλαίσια επίσης της κοινωνικής αυτής δικαιοσύνης, ο κάθε Έλληνας πολίτης μπορεί να ιδρύσει off shore εταιρεία με έδρα κάποιο φορολογικό παράδεισο, στην οποία μπορεί να γράψει από το σπίτι που κατοικεί μέχρι και το αυτοκίνητό του αποδίδοντας τον ανύπαρκτο φόρο στην πατρίδα της εταιρείας.
Όλες οι κυβερνήσεις άλλωστε παίρνουν συνεχώς μέτρα για τη φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων προκειμένου να προσελκύσουν επενδύσεις. Στα πλαίσια αυτά τα λεγόμενα τοκομερίδια φορολογούνται στην εταιρική πηγή και όχι σαν έσοδα των προσώπων που τα καρπώνονται.
Αν όμως όλα αυτά μπορούν να δικαιολογηθούν μπροστά στο επιχείρημα ότι έτσι λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία και όποιος δε συμμορφωθεί θα δει τα κεφάλαια να φεύγουν εκτός συνόρων, πώς μπορεί να δικαιολογηθεί το καθεστώς των έμμεσων φόρων στα πλαίσια της «κοινωνικής δικαιοσύνης». Όταν κάποιος αγοράζει οποιοδήποτε προϊόν πληρώνει τον ίδιο ΦΠΑ ανεξαρτήτως του εισοδήματός του. Το ίδιο συμβαίνει στο φόρο του καπνού, του αλκοόλ, των καυσίμων και σε τόσες άλλες περιπτώσεις. Αν δεν μπορεί λοιπόν να γίνει αλλιώς, γιατί όπως τονίζεται «Είναι δυνατόν να ψωνίζουμε δείχνοντας τη φορολογική μας δήλωση;» ποιος ο λόγος της ύπαρξης τους. Ας αναζητήσει τα χαμένα έσοδα το κράτος μέσα από το θεωρητικώς κοινωνικά δικαιότερο αναλογικό σύστημα φορολόγησης των εισοδημάτων.
Τέλος άφησα σαν κραυγαλέο τελευταίο παράδειγμα τους έμμεσους φόρους συνετισμού. Αναφέρομαι στις κλήσεις της τροχαίας ή στα πρόστιμα της πολεοδομίας κλπ. Στόχος τους είναι η αποτροπή ατυχημάτων ή παραβάσεων, η προστασία του περιβάλλοντος κλπ. Σκεφτείτε λοιπόν πόσο κοινωνικά δίκαιο είναι ένα πρόστιμο 1000 Ευρώ σε κάποιον που παίρνει το μήνα 800 Ευρώ και πόσο συνετίζει κάποιον που μπορεί να καρπώνεται πολύ πολλαπλάσια εισοδήματα. Τουλάχιστον σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα πρόστιμα θα μπορούσαν να πληρώνονται μετά την επίδειξη της φορολογικής δήλωσης. Έτσι το κράτος δε θα φαινόταν μόνο ως τιμωρός του φτωχού πολίτη, αλλά πράγματι θα μπορούσε κανείς να πει ότι ενδιαφέρεται κιόλας γι’ αυτόν.
Αυτό είναι το πνεύμα της φορολόγησης στην Ελλάδα και όχι μόνο. Το ύψος των εισοδημάτων του καθενός στη χώρα μας καθορίζεται από τα όσα δηλώνεις. Εκ προοιμίου δηλαδή θεωρούμε ότι για να ισχύει η «κοινωνική δικαιοσύνη» πρέπει όλοι να είμαστε ειλικρινείς στις δηλώσεις μας. Τώρα το ερώτημα είναι πώς μπορεί κάθε χρόνο τα φορολογικά έσοδα της χώρας να προέρχονται σε συντριπτικό ποσοστό από τους μισθωτούς, ενώ ελεύθεροι επαγγελματίες να παρουσιάζονται σχεδόν άποροι και βιοτέχνες και βιομήχανοι να τα κουτσοβολεύουν.
Στα πλαίσια επίσης της κοινωνικής αυτής δικαιοσύνης, ο κάθε Έλληνας πολίτης μπορεί να ιδρύσει off shore εταιρεία με έδρα κάποιο φορολογικό παράδεισο, στην οποία μπορεί να γράψει από το σπίτι που κατοικεί μέχρι και το αυτοκίνητό του αποδίδοντας τον ανύπαρκτο φόρο στην πατρίδα της εταιρείας.
Όλες οι κυβερνήσεις άλλωστε παίρνουν συνεχώς μέτρα για τη φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων προκειμένου να προσελκύσουν επενδύσεις. Στα πλαίσια αυτά τα λεγόμενα τοκομερίδια φορολογούνται στην εταιρική πηγή και όχι σαν έσοδα των προσώπων που τα καρπώνονται.
Αν όμως όλα αυτά μπορούν να δικαιολογηθούν μπροστά στο επιχείρημα ότι έτσι λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία και όποιος δε συμμορφωθεί θα δει τα κεφάλαια να φεύγουν εκτός συνόρων, πώς μπορεί να δικαιολογηθεί το καθεστώς των έμμεσων φόρων στα πλαίσια της «κοινωνικής δικαιοσύνης». Όταν κάποιος αγοράζει οποιοδήποτε προϊόν πληρώνει τον ίδιο ΦΠΑ ανεξαρτήτως του εισοδήματός του. Το ίδιο συμβαίνει στο φόρο του καπνού, του αλκοόλ, των καυσίμων και σε τόσες άλλες περιπτώσεις. Αν δεν μπορεί λοιπόν να γίνει αλλιώς, γιατί όπως τονίζεται «Είναι δυνατόν να ψωνίζουμε δείχνοντας τη φορολογική μας δήλωση;» ποιος ο λόγος της ύπαρξης τους. Ας αναζητήσει τα χαμένα έσοδα το κράτος μέσα από το θεωρητικώς κοινωνικά δικαιότερο αναλογικό σύστημα φορολόγησης των εισοδημάτων.
Τέλος άφησα σαν κραυγαλέο τελευταίο παράδειγμα τους έμμεσους φόρους συνετισμού. Αναφέρομαι στις κλήσεις της τροχαίας ή στα πρόστιμα της πολεοδομίας κλπ. Στόχος τους είναι η αποτροπή ατυχημάτων ή παραβάσεων, η προστασία του περιβάλλοντος κλπ. Σκεφτείτε λοιπόν πόσο κοινωνικά δίκαιο είναι ένα πρόστιμο 1000 Ευρώ σε κάποιον που παίρνει το μήνα 800 Ευρώ και πόσο συνετίζει κάποιον που μπορεί να καρπώνεται πολύ πολλαπλάσια εισοδήματα. Τουλάχιστον σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα πρόστιμα θα μπορούσαν να πληρώνονται μετά την επίδειξη της φορολογικής δήλωσης. Έτσι το κράτος δε θα φαινόταν μόνο ως τιμωρός του φτωχού πολίτη, αλλά πράγματι θα μπορούσε κανείς να πει ότι ενδιαφέρεται κιόλας γι’ αυτόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου